ប្រជាជនកម្ពុជាវ័យចំណាស់រងគ្រោះ និងស្លាប់ច្រើនដោយសារជំងឺលើសឈាម ខណៈវ័យក្មេងនឹងប្រឈមមុខជំងឺសង្គមស៊ីវិល័យ
ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកម្ពុជាកំពុងមានការរីកចម្រើនពីស្ថានភាពមធ្យមកម្រិតទាបទៅមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នោះ ការផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ Fastfood (ទាន់ចិត្ត) បែបប្រទេសជឿនលឿនក៏កំពុងហូរចូលមកក្នុងទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជា យ៉ាងគំហុកដែរដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការមនុស្សជំនាន់ថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលនិយមភាពស៊ីវិល័យចូលចិត្តបរិភោគអាហារឆ្ងាញ់ និងមិនសូវចូលចិត្តធ្វើពលកម្មផងនោះវាក៏កាន់តែជំរុញល្បឿននៃជំងឺសង្គមជឿនលឿននិយមដូចជាធាត់ជ្រុល (លើស ទម្ងន់) លើសឈាម (ជំងឺសម្ពាធសរសៃឈាម) ទឹកនោមផ្អែម ជំងឺបេះដូង និងជំងឺមហារីកជាដើមដោយបន្ថែមឲ្យមានតួលេខកើនឡើងខ្ពស់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។
ថ្វីបើពុំមានមាត្រដ្ឋានវាស់វែង ឬកំណត់ថាជំងឺ ឬមេរោគកើតឡើងចំពោះជីវិតមនុស្សម្នាក់ៗថាកើតពីខាងក្រៅខ្លួនប៉ុន្មានបែប និងកើតពីក្នុងខ្លួនប៉ុន្មានប្រភេទហើយថាវាកើតដោយសារកត្តាម្ហូបអាហារប៉ុន្មានយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានអះអាងស្រដៀងៗគ្នាថា «ការចូលចិត្តបរិភោគម្ហូបអាហារ Fastfood ញឹកញាប់នោះវាប្រាកដជាបង្កឲ្យមានហានិភ័យកាន់តែខ្លាំងដល់សុខភាពរបស់យើងហើយវាកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ខណៈមនុស្សពុំធ្វើការហាត់ប្រាណ ឬកាយពលកម្មផ្សេងៗ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជួន គីមចេង អ្នកជំនាញផ្នែកជំងឺឆ្លង និងពិគ្រោះទូទៅប្រចាំមន្ទីរពេទ្យព្រះសីហនុមណ្ឌលនៃក្តីសង្ឃឹម (SHCH) បានពន្យល់ថាអាហារ Fastfood ទាំងនោះភាគច្រើនចម្អិនដោយខ្លាញ់ ឬប្រេងក្នុងរយៈពេលខ្លី វាសម្បូរទៅដោយសារជាតិខ្លាញ់ និងសារជាតិសាច់ច្រើនស្រាប់ វានឹងនាំឲ្យសារជាតិទាំងនោះ «កើនឡើងច្រើនលើសពីតម្រូវការរបស់សរីរាង្គកាយរបស់យើង ហើយនាំទៅកើតជាជំងឺផ្សេងៗទៅវិញដូចជាជំងឺខ្លាញ់រុំបេះដូងថ្លើម ខ្លាញ់រុំសរសៃឈាម ឬស្ទះសរសៃឈាម ជំងឺលើសឈាម ជំងឺថ្លើម និងរហូតបង្កទៅជាជំងឺមហារីកជាដើម»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី ចេងហ៊ុយ អ្នកជំនាញសុខភាពសាធារណៈ និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងគេហទំព័រសុខភាពកម្ពុជា (www.cambodiahealth.com) បានបង្ហាញការកត់សម្គាល់របស់ខ្លួនថាបើពិនិត្យលើមនុស្សវ័យក្មេងៗរស់នៅក្នុងទីក្រុង ពួកគាត់អាចនឹងប្រឈមទៅនឹង «ជំងឺបែបស៊ីវិល័យមួយចំនួនដែលភាគច្រើនអាចបណ្តាលមកពីកត្តាម្ហូបអាហារសំបូរជាតិខ្លាញ់ សាច់ និងផ្អែមពេក»ផងដែរ។
លោកពន្យល់ថា ជាការពិតកាលណាមានកម្រិតជីវភាពរស់នៅធូរធារឡើង ប្រជាជនត្រូវការបរិភោគឆ្ងាញ់ងាយស្រួលមិនសូវបញ្ចេញពលកម្មនេះជាបែបបទរស់នៅរបស់សង្គមមនុស្សជាសត្យានុម័ត។ ប៉ុន្តែពួកជំងឺឱកាសនិយម ឬជំងឺសង្គមស៊ីវិល័យក៏វាកើតឡើងតាមនោះដែរ។ កត្តាសំខាន់គឺត្រូវការបង្កើន «ការអប់រំផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងផ្នែកសុខភាពឲ្យត្រឹមត្រូវទូលំទូលាយ» វាគឺជាអ្វីដែលតម្រូវតាមការវិវត្តិដើរស្របទៅនឹងកត្តារីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនោះឯង។
លោកបានបង្ហាញការកត់សម្គាល់របស់ខ្លួនថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះបើយើងពិនិត្យទៅលើក្រុមមនុស្សវ័យចំណាស់វិញគឺឃើញមានជំងឺលើសឈាម និងទឹកនោមផ្អែមបានធ្វើឲ្យពួកគាត់ទទួលរងគ្រោះរហូតដល់បាត់បង់ជីវិតច្រើនជាងគេ»។
ដោយឡែក ចំពោះជំងឺ «កាចសាហាវខ្លាំងជាងគេគឺជំងឺមហារីក» តែវាកើតឡើងហើយគឺធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់ក្នុងកម្រិតខ្ពស់ជាងគេ «ប៉ុន្តែជំងឺនេះវាពុំមានចំនួនច្រើននៅក្នុងសង្គមយើងទេ»។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសុខាភិបាលកាលពីដើមឆ្នាំ ២០១៤ បានបង្ហាញថានៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ មានករណីជំងឺលើសឈាមចំនួនសរុប ១៤៥០៧៧ ករណីក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន ៩០៨៩២ នាក់បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួនសរុបតែ ១២៧០៦១ ករណីប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានចំនួន ២៨១០ ករណីក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន ១៦០៧ នាក់ បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ ២០១២ គឺមានចំនួនសរុបតែ ២០៨២ ករណីប៉ុណ្ណោះ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជួន គីមចេង បានព្រមានថា៖ «អ្នកមានជំងឺលើសឈាម ប្រៀបបាននឹងមានគ្រាប់បែកមួយគ្រាប់នៅជាប់នឹងខ្លួនថ្ងៃណាមួយវានឹងផ្ទុះធ្វើឲ្យយើងស្លាប់ ឬក៏ពិការ (ពិការមួយជំហៀងខ្លួន) ដូច្នេះអ្នកមានជំងឺនេះត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ និងត្រូវពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជាទៀងទាត់»។
បើតាមការអង្កេតរបស់ខ្លួនលោកបានបញ្ជាក់ថាជំងឺដែលកំពុងវាយលុកច្រើនក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជានាបច្ចុប្បន្ននេះមាន «ជំងឺលើសឈាមស្ថិតនៅលំដាប់ទី ១ ទី ២-ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ទី ៣- ជំងឺពុកឆ្អឹង វាពុំកាចសាហាវខ្លាំងពេកទេ ប៉ុន្តែវាបង្កការរំខានដល់គុណភាពជីវិតរបស់នៅរបស់យើង និងទី ៤- គឺជំងឺក្រពះតែម្តង»។
ក្នុងបទសម្ភាសផ្តាច់មុខកាលពីពេលកន្លងមកលោកឱសថបណ្ឌិត ហៃ លីអ៊ាង ប្រធានអគ្គនាយកនៃសហគ្រាសផលិត ឱសថ PPM (ប៉េប៉េអឹម) បានពន្យល់ថាការអប់រំចំណេះដឹងជាពិសេសគឺ «ចំណេះដឹងផ្នែកសុខភាពហ្នឹងត្រូវចេះដឹងមុនគេដោយរាប់តាំងពីការហូបចុក និងរស់នៅឡើងទៅគឺវាសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់មនុស្សរាល់គ្នា!»។
មនុស្សពុំគ្រាន់ត្រឹមតែដឹងខ្លួនឈឺហើយ «រត់ទៅរកលោកគ្រូពេទ្យឲ្យជួយផ្សំថ្មាំឲ្យលេប ឬទៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីសម្រាកព្យាបាលនោះទេ! កត្តាសំខាន់គឺត្រូវចេះដឹងពីរបៀបបង្ការកុំឲ្យមានជំងឺបានវាប្រសើរ»។ លោកបន្តថាមូលហេតុដែលឈឺនោះទៀតសោធគឺកើតឡើងចេញពីក្នុងខ្លួនមនុស្សរាល់គ្នាគឺ «ដើមចមចម្បងរបស់មេរោគមួយចំនួនធំនោះគឺមកពីការហូបចុកចូលទៅក្នុងពោះហ្នឹងឯង!»។
លោកឱសថបណ្ឌិត ហៃ លីអ៊ាង បានពន្យល់ថាជាទូទៅមនុស្សបាន «បង្កើតជំងឺដោយខ្លួនឯងមួយភាគធំ» តាមរយៈការបរិភោគចូលទៅក្នុងខ្លួនប្រមាណហើយមួយចំនួនទៀតគឺកើតដោយសារមេរោគឆ្លងពីខាងក្រៅចូលទៅក្នុងខ្លួន គឺកើតដោយសារការប៉ះពាល់ពីបរិស្ថាននៅខាងក្រៅខ្លួន។
ដើម្បីបង្ការ ឬគេចផុតពីជំងឺផ្សេងៗក្រុមគ្រូពេទ្យល្បីៗតែងតែពោលដាស់តឿនថា៖ «ការពារប្រសើរជាងព្យាបាល!»។ សុភាសិតនេះគឺពុំមែនត្រឹមតែសំដៅលើការការពារមេរោគពីខាងក្រៅកាយមិនឲ្យចូលយាយីរាងកាយមនុស្សនោះទេ តែវាមានឥទ្ធិពលបំផុតសម្រាប់ការពារមេរោគកើតចេញពីក្នុងខ្លួនមនុស្សម្នាក់ៗតាមរយៈការប្រព្រឹត្តរបៀបរស់នៅស្អាតរបស់ខ្លួន។
រាល់ជំងឺកាចសាហាវទាំងឡាយគឺរួមទាំងជំងឺមហារីក ជំងឺថ្លើម ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល និងជំងឺគាំងបេះដូងជាដើមគឺសុទ្ធតែអាចបង្ការ ឬការពារបញ្ចៀសមិនឲ្យពួកវាកើតមានលើខ្លួនមនុស្សបានទេ។ «បើដឹងថាជំងឺទាំងនោះកើតមាននៅក្នុងដំណាក់កាលដំបូងៗក៏យើង (គ្រូពេទ្យ) អាចព្យាបាលទប់ស្កាត់វាឲ្យជាសះស្បើយបានដែរ»។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ព្រាប ឡី ប្រធានផ្នែកវះកាត់ និងជំនាញជំងឺមហារីកប្រចាំមន្ទីរពេទ្យព្រះសីហនុមណ្ឌលនៃក្តីសង្ឃឹម៕
តួលេខខ្លះៗទាក់ទងនឹងសុខភាពយោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសុខាភិបាលមានចំណងជើងថា «សមិទ្ធផលសុខាភិបាលឆ្នាំ ២០១៣ និងទិសដៅឆ្នាំ ២០១៤» ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីខែមករាឆ្នាំ ២០១៤ បានបង្ហាញតួលេខមួយចំនួនទាក់ទងទៅនឹងសុខភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានចូលសម្រាកព្យាបាលជំងឺនៅទូទាំងប្រទេសប្រចាំឆ្នាំ ២០១៣ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍សូមដកស្រង់តួលេខខ្លះៗមកបង្ហាញជូនមិត្តអ្នកអានដូចខាងក្រោម៖
២១៧៩- ករណីនៃជំងឺមហារីកដោះ សួត ថ្លើម កស្បូន និងមហារីកស្បូន ។
២៧៩៥- ករណីជំងឺបេះដូង (មានស្ត្រីចំនួន ១៥៤២ ករណី) បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ៤៨៣៤ ករណី។
១៤៥០៧៧- ករណីថ្មីនៃជំងឺលើសឈាម (មានស្ត្រីចំនួន ៩០៨៩២) បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ១២៧០៦១ ករណី។
២៨១០- ករណីនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម (មានស្ត្រីចំនួន ១៦០៧) បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ២០៨២ ករណី។
១០.១៨៧.៧៩០- ករណីនៃការពិគ្រោះជំងឺរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរភេទ និងគ្រប់វ័យ បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ១០.៤២៦.៤២០ ករណី និងឆ្នាំ ២០១១ មានចំនួន ១០.៤២៤.៨៥៧ ករណី។
៦១៨២ – នាក់អ្នកជំងឺស្លាប់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ៦០៤៥ នាក់ និងឆ្នាំ ២០១១ មានចំនួន ១០.៤២៤.៨៥៧ ករណី។
៩០១.៥០០ – លានរៀល (ឬស្មើនឹងជាង ២២០ ដុល្លារអាមេរិក) នេះជាចំនួនថវិកាវិភាជន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់ក្រសួងសុខាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ ២០១៣ គឺកើនលើស ១៣,៥១ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១២។
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។